واقعیت های ژئوپولیتیکی در سیاست خارجی ارمنستان و ارتباط آن با منافع ایران

در این مقاله با بهره گیری از چارچوب تئوریک گفتمان لاکلا و موفه سعی در بـررسـیسیاست خارجی ارمنستان از زمان استقلال تا دوره سرکیسیان شده است . کشور ارمنستـاناز زمان استقلال سه رییس جمهور را تجربه نموده است . هر کدام از این دوره ها بـه طـورمشخصی قابل تمیز با دوره های دیگر بوده است . در هر دوره گفتمان خاصی از رفتار و روابطبر دستگاه سیاست خارجی ارمنستان مسلط شده است . هر کدام از این دوره هـا عـنـاصـرخاصی را به عنوان هدف اصلی مطرح کرده اند که عناصری دیگر در حول آن شکل یافته انـد .با توجه به شرایط خاص و نیز تجربه ی تاریخی ارامنه، موقعیت جغرافیایـی ایـن کشـور،محذورات سرزمینی، محیطی و مسئله دیاسپو ر ا در هر دوره ای، برجسته سازی یکی از عناصرصورت پذیرفته است . دوره اول، از آغاز استقلال تا 1998 می باشد که پـطـروسـیـان دالمرکزی را منافع ملی اعلام می دارد واز حجم غیریت سازی می کاهد . مساعی پطروسیـان درجهت ایجاد هژمونی مصلحت گرا بود . او سعی نمود دال هایی (signified) که تـا آنزمان کاملا به عنوان “” غیر “ و ” دیگری “ (otherness) بر گفتمان حاکم بر دسـتـگـاهتصمیم گیری جمهوری ارمنستان حاکم شده بود را نادیده بگیرد . در دوره ی پطروسیان آنچـهکه اهمیت داشت حفظ خود و حفظ تمامیت ارضی بود . مرزهای جغرافیایی ارجح بر مرزهـایایدئولوژیک بودند، ایستارها و هنجارهای ارزشی به حاشیه رانده شد و به جای تـوجـه بـهمسائل انتزاعی، به محذورات فیزیکی توجه شد . حتی می توان ادعا کرد که در این دوره یـکنوع تقلیل گرایی و تخفیف گرایی در سیاست خارجی ارمنستان صورت پذیرفت . دوره ی دوم،  زمامداری کوچواریان می باشد که غیریت سازی را برجسته ساخت و کشور ترکیه را به عنواندشمن معرفی نمود . دال مرکزی در این دوره دیاسپورا می باشد . او به تمام مسائل هویتی وقومی ارامنه توجه داشت و تلاش نمود میان آن مفاهیم و سیاست خـارجـی ارمـنـسـتـانرابطه ای جدی برقرار سازد . تلاش او در جهت گسترش روابط با رقیبان کشـور دشـمـن،انسجام دهی به دال هایی همچون دشمن و غیره بود . دوره ی اخر همزمان بـا بـه قـدرترسیدن سرکیسیان می باشد . این دوره با کاستن از اهمیت غیریت سازی همراه شد . مفاهیـماصلی در این گفتمان تعادل و مصلحت می باشد که به مطالبات معقول دیاسپورا نیز تـوجـهداشت . سیاست خارجی سرکیسیان را می توان ترکیبی از سیاست هـای پـطـروسـیـان وکوچواریان دانست . گفتمان غالب در این دوره عمل گرایی است که سعی دارد اصول و اهدافسیاست خارجی را در قالب قواعد و مقررات بین المللی تعریف و تعقیب نماید . گفتمان حاکـمبر سیاست خارجی ارمنستان در این دوره تنش زدایی می باشد .